احیای برجام می تواند ایران را از نقطه گریز هسته ای دور کند؟
تاریخ انتشار: ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۷۸۶۰۶۹
اطهارات گروسی در مورد زمان رسیدن ایران به نقطه بازگشت ناپذیر هسته ای مبنای تصمیمات آمریکا و اروپا در مورد برجام است.
بر خلاف فضای مثبت در روند تنشزدایی منطقهای، همچنان نگرانیهای نسبت به آینده توافق هستهای ایران با کشورهای غربی ادامه دارد. در یک سوی ماجرا، از ماموریت ویژه سلطان عمان برای احیای برجام و آغاز مذاکرات در آینده نزدیک سخن به میان میآید.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
در یک هفته گذشته، موضوعی که بیشترین توجهات را به سوی خود جلب کرد، در ارتباط با گزارش بلومبرگ مبنی بر عدم روند مثبت پیشرفت همکاریهای ایران و آژانس و اظهارات رافائل گروسی مبنی بر «صفر» بودن احتمال احیای برجام در صورت عدم همکاری ایران بوده است.
بررسی چرایی و تحلیل مواضع اخیر و هماهنگ گروسی و خبرگزاری بلومبرگ مساله مهمی است که فرارو آن را در گفتگو با رحمن قهرمانپور، کارشناس ارشد مسائل هستهای و سیاست خارجی بررسی کرده است.
قهرمانپور در خصوص رویکرد اخیر گروسی درباره برجام و تغییر و تحولات احتمالی در سایه این سخنان گفت: «از همان ابتدا موضع گروسی همین بود. اسفند ماه سال گذشته پیش از نشست شورای حکام هم ایشان بارها تاکید کرد که اگر مهمترین مسائل پادمانی بین ایران و آژانس حل نشود، امکان احیای برجام وجود ندارد.»
وی ادامه داد: «به نظر میرسد موضع اروپا و آمریکا هم همین است. این که چرا این کشورها چنین موضعی میگیرند یک دلیل فنی دارد؛ آنها میخواهند بدانند که آیا با احیای برجام ایران میتواند به لحاظ فنی از منطقه گریز هستهای دور شود یا خیر. در واقع ستون و مبنای فنی برجام در سال ۲۰۱۵ این بود که ایران از نظر فنی تا رسیدن به نقطه گریز هستهای یا نقطه بازگشت ناپذیر هستهای فاصله چند ماهه داشته باشد. در حال حاضر با توجه به غنی سازی ۶۰ درصدی ایران و استفاده از سانتریفیوژهای پیشرفته، آمریکا و اروپا باید ارزیابی فنی انجام دهند و مطمئن شوند که فاصله ایران از نقطه گریز هستهای چقدر است.»
گروسی در جستجوی سنجش زمان دقیق گریز هستهای ایران است
این پژوهشگر روابط بین الملل در خصوص اهمیت و تاثیر سخنان گروسی درباره برجام اظهار داشت: «با توجه به این که کشورهای مختلف، هر یک ارزیابی متفاوتی نسبت به این فاصله زمانی دارند، در نتیجه نظر آژانس برای یکپارچه کردن این نظرات بسیار ضروری است. برای مثال اگر آژانس اعلام کند تهران یک ماه با نقطه گریز هستهای فاصله دارد، همین اظهارنظر آژانس مبنای تصمیمگیری کشورهای اروپایی و آمریکا خواهد بود. پس این سخنان آقای رافائل گروسی به این معناست که آژانس در موقعیتی نیست که بتواند یک ارزیابی دقیق در این خصوص انجام دهد. در نتیجه از ایران درخواست کرده دسترسیهای لازم را به آژانس بدهد تا آژانس بتواند بر این اساس، نظر فنی خود را به آمریکا و اروپا اعلام کند.»
وی افزود: «در دو سال گذشته مجموعه تحولاتی که در سطح بین المللی، در داخل ایران و داخل آمریکا شکل گرفته این وضعیت را رقم زده است. در سطح بین المللی روسیه به اوکراین حمله کرد. این حمله تبعات بسیار وسیعی داشت. یکی از تبعات آن ایجاد تنش بین روسیه و اروپا است. با توجه به این که ایران از شرکای منطقهای و متحدان روسیه است، بنابراین اروپا به نوعی خود را در مقابل ایران نیز میبیند. مطرح شدن مسئله پهپادهای ایرانی از دیگر نکاتی است به افزایش تنشها دامن زده است.»
شرایط احیای برجام به مراتب سختتر شده است
قهرمانپور در خصوص مواضع ایالات متحده در قبال برجام تصریح کرد: «در آمریکا نیز اولویتهای بایدن بر حسب شرایط تغییر کرده است. زمانی که بایدن پس از انتخابات در آمریکا رئیس جمهور شد تفکرش به سمت احیای برجام بود. اما به نتیجه نرسیدن برجام باعث شد تفکری در آمریکا شکل بگیرد که اگر قرار است با ایران توافقی انجام شود باید کاملا جامع باشد. جک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا، از ابتدا طرفدار همین نوع تفکر بود. این تفکر روز به روز تقویت شد تا حدی که اخیرا جک سالیوان در سخنرانی خود گفت که اگر لازم شد برای مقابله با ایران به اسرائیل هم آزادی عمل میدهیم.»
وی افزود: «در داخل ایران هم اتفاقاتی رخ داد و اعتراضاتی شکل گرفت که درواقع محاسبات غربیها را درباره ایران و نقش ایران در منطقه تغییر داد؛ بنابراین خروجی همه این مسائل این شد که شرایط برای احیای برجام به مراتب سختتر شد.»
نصر و واعظ برجام را از مسالهای بینالمللی به موضوعی منطقهای تقلیل دادهاند
این تحلیلگر مسائل بینالملل در خصوص پیشنهاد ولی نصر و علی واعظ و ایجاد روابط تجاری منطقهای به جای برجام گفت: «اولین انتقاد وارده به این پیشنهاد این است که مسئله هستهای را که مهمترین مسئله ما در سطح بین الملل بوده به یک مسئله منطقهای تقلیل داده میشود. مسئله کنترل تسلیحاتی یک موضوع مهم در سطح بین المللی و مرتبط با امنیت بین الملل است. به همین دلیل است که موضوع ایران، کره شمالی و سایر کشورهایی که انرژی هستهای دارند، در سطح قدرتهای بزرگ حل میشود.»
وی ادامه داد: «تا کنون هیچ پرونده هستهای به جز پرونده برزیل و آرژانتین نداشتیم که در سطح بین الملل حل شود. موضوع برزیل و آرژانتین و توافق دو کشور برای تاسیس سازمان نظارت و بازرسی دوجانبه، یک موفقیت بزرگ بود. اما حتی در آن جا هم نقش آمریکا بسیار بزرگ و مهم بود.»
این کارشناس روابط بینالملل تاکید کرد: «بنابراین ایراد وارده به این پیشنهاد این است که مسئلهای در سطح بین الملل را میخواهد در سطح منطقه تقلیل دهد. قاعدتا برای این کار، آمریکا باید این پیشنهاد را بپذیرد، اما چنین تمایلی از طرف آمریکا نمیبینیم.»
مسالهای به شدت امنیتی و هستهای را نمیتوان با توافق تجاری حل کرد
وی افزود: «ایراد دیگر این است که حل یک مسئله امنیتی با یک رویکرد منطقهای ممکن نیست. پیشنهاد اجرای توافق تجاری منطقهای برای حل مشکل هستهای رویکردی است که لیبرالها مطرح میکنند. آنها معتقدند اقتصاد کلید هر در قفل شدهای است. این تئوری که میتوان از طریق اقتصاد، پیوند جهانی ایجاد کرد، در هند، کره شمالی و پاکستان جواب نداده است؛ بنابراین دلیلی ندارد در مورد ایران، عربستان و کشورهای منطقه جواب دهد. یک مسئله به شدت امنیتی و هستهای را نمیتوان با توافق تجاری حل کرد.»
قهرمانپور تصریح کرد: «واقعیت این است که بین ایران و کشورهای منطقه ناترازی اقتصادی وجود دارد. اقتصاد ایران و عربستان مکمل هم نیستند که بگوییم ایران، خودرو صادر و از عربستان نفت وارد کند. کشورهای حاشیه خلیج فارس همه صادر کننده نفت هستند. اقتصادشان مثل اقتصاد اروپا صنعتی نیست که تبادلات در سطح صنعت رخ دهد، در کنار این ها، بی اعتمادی کشورهای منطقه به یکدیگر هم مشکل دیگری است که وجو دارد؛ بنابراین چنین فرمولی، کارآمد نیست.»
این کارشناس ارشد مسائل هستهای در جمع بندی چشم انداز خود نسبت به احیای برجام گفت: «واقعیت این است که عموم افرادی که به احیای برجام امیدوارند، اشخاصی هستند که به نوعی در شکل گیری برجام نقش داشتند و حالا مانند باغبانی که باغی را ایجاد کرده اند نمیخواهند شاهد این باشند که درختان باغشان بر اثر مشکلات آب و هوا از بین بروند. اما متاسفانه شرایط فعلی به حدی تغییر کرده که امیدی به برجام نیست.»
منبع: فرارو
برچسب ها: برجام ، انرژی هسته ای ، رافائل گروسی ، آمریکامنبع: ایران اکونومیست
کلیدواژه: برجام انرژی هسته ای رافائل گروسی آمریکا سطح بین الملل رافائل گروسی احیای برجام قهرمان پور بین المللی منطقه ای کشور ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت iraneconomist.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران اکونومیست» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۷۸۶۰۶۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
دست رد پاکستان به سینه آمریکا درباره رابطه با ایران
به گزارش همشهری آنلاین، «فداحسین مالکی» در گفت وگو با ایرنا، در تشریح دستاورد های سفر رئیس جمهور به پاکستان، این سفر را از دو بُعد روابط بین دو کشور و مسائل منطقهای و بین المللی قابل تجزیه و تحلیل دانست و تصریح کرد: ایران و پاکستان دارای روابط عمیق و دیرینه هستند اما با توجه به مسائلی که اخیرا اتفاق افتاده این روابط نیاز به ترمیم داشت که در جریان سفر آیتالله رئیسی به پاکستان این مسائل مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
وی افزود: در بحث امنیت مرز دو کشور فعالیت اشرار باعث شد تا مشکلاتی در این حوزه به وجود آید که رفع این مشکلات در سفر آقای رئیس جمهور به پاکستان مطرح شد و توافقات لازم در این زمینه بین طرفین صورت گرفت.
مالکی با اشاره به هدف گذاری روابط ۱۰ میلیارد دلاری با پاکستان خاطرنشان کرد: در حوزه تجاری نیز قراردادهای بسیار خوبی در حوزه مسائل بازرگانی اقتصادی انرژی و غیره بین طرفین به امضا رسید و ما مبادلات اقتصادی تا سقف ۱۰ میلیارد دلار را برای و کشور ترسیم کردهایم.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس بیان کرد: در جریان این سفر توافقاتی بین طرفین برای تامین نیازهای یکدیگر از جمله در حوزه کشاورزی انرژی و غیره صورت گرفت و طرفین بر راهاندازی شهرکهای صنعتی مشترک تاکید کردند.
وی افزود: باتوجه به شرارتهای رژیم صهیونیستی و آمریکا در سطح منطقه نزدیکتر شدن هرچه بیشتر ایران و پاکستان از نظر منطقهای و بینالمللی نیز حائز اهمیت است و میتواند به ارتقاء امنیت منطقه کمک کند چرا که دو کشور ایران و پاکستان جز قدرتهای منطقهای محسوب میشوند.
مالکی خاطرنشان کرد: پس از عملیات وعده صادق، آمریکا پاکستان و دیگر کشورهای منطقه را تهدید کرد که اگر با ایران ارتباطات بیشتر برقرار کنند و یا توافقاتی با ایران داشته باشند آنها را تحریم خواهد کرد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اظهار داشت: با وجود تهدید پاکستان به تحریم از سوی آمریکا به خاطر ارتباط با ایران و امضای توافقنامهها ما دیدیم که دولت پاکستان بدون توجه به این تحریم تهدیدها بزرگترین توافقات اقتصادی تجاری و بازرگانی را با ایران به امضا رساند که این نشان دهنده اقتدار ایران در سطح منطقه است.
کد خبر 847249 منبع: ایرنا برچسبها ایران و پاکستان خبر ویژه ایران و آمریکا پاکستان